4 marca 2025 roku - mija 125 rocznica urodzin wybitnej postaci w dziejach polskiej architektury i urbanistyki - prof. Jana Zachwatowicza – polskiego architekta i urbanisty, profesora Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, znawcy historii architektury polskiej, Generalnego Konserwatora Zabytków w latach 1945–1957, laureata Honorowej Nagrody SARP w 1971 roku.
Był także autorem projektu błękitnej tarczy - międzynarodowego symbolu ochrony dóbr kultury. Opis znaku został zamieszczony w Konwencji Haskiej z 1954 roku, w celu ochrony zabytków podczas konfliktów zbrojnych. Ten znak graficzny widoczny jest na wielu zabytkach w Polsce.Profesor znany jest przede wszystkim z powojenną odbudową Warszawy (Jan Zachwatowicz pracował z prof. Oskarem Sosnowskim - założycielem Zakładu Architektury Polskiej. Na zlecenie prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego, zrekonstruował i odsłonił mury obronne Starego Miasta):
- Mniej powszechnie znaną częścią jego działalności są związki z Zamościem w okresie międzywojennym. Jan Zachwatowicz z Zamościem związany był od 1933 roku, kiedy jako adiunkt w Zakładzie Architektury Polskiej i Historii Sztuki Politechniki Warszawskiej – prowadził ze studentami prace przy inwentaryzacji zabytków i prace badawcze dotyczące przede wszystkim fortyfikacji Zamościa. Później wspominał „ (…) Zachwyciłem się Zamościem i do dziś pozostaje pod jego urokiem (…)”. Był inicjatorem badań nad układem urbanistyczno-architektonicznym Zamościa, co było przyczynkiem do odkrycia na nowo - w okresie międzywojennym, a potem powojennym tego miasta, ważnego w historii architektury i urbanistyki polskiej.Wynikiem jego fascynacji Zamościem była rozprawa doktorska „Twierdza Zamość”, a następnie publikacja wydana pod tym samym tytułem wspólnie ze Stanisławem Herbstem (Warszawa 1936) - przypomina Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków.
W załącznikach pokazujemy małe fragmenty tej publikacji z dedykacją „Kochanemu Stasiowi ten „wyszabrowany” egzemplarz w dniach ewakuacji pamiętnych, twoją pracą i poświęceniem składa właściciel i współautor. 10 .XII.44” i dalej podpis nieczytelny. Ale wiemy oczywiście, że chodzi o Jana Zachwatowicza.
Książkę tę zakupił były Wojewódzki konserwator Zabytków w Lublinie śp. Mieczysław Kurzątkowski, w 1991 roku w antykwariacie Andrzeja Osełko przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. To prawdziwy „Biały Kruk”, tym bardziej, że autorem przedmowy jest sam Oskar Sosnowski.
Jan Zachwatowicz odkrył m.in. zamurowaną Bramę Lwowską w Zamościu, którą pod jego kierunkiem zrekonstruowano.
Pod jego kierunkiem powstała w 1937 roku makieta Zamościa.
reklama
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.